નળાખ્યાન મહાભારતના નળ-દમયંતીની પ્રસિદ્ધ પ્રેમકથા પર આધારિત છે. પ્રેમાનંદે આ કથાને પોતાની આગવી શૈલી, રસાળ ભાષા અને ઊંડાણપૂર્વકના ભાવનિરૂપણથી જીવંત કરી છે. આખ્યાન સ્વરૂપમાં લખાયેલી આ કૃતિ ગુજરાતી ભાષાના ગૌરવ સમાન છે, જ્યાં પ્રેમાનંદે પાત્રોના મનોભાવો, પ્રકૃતિનું વર્ણન અને સંવાદોને અત્યંત પ્રભાવી રીતે રજૂ કર્યા છે. દમયંતીનો વિરહ, નળનું દુઃખ, દેવોની ઈર્ષ્યા, કળિયુગનો પ્રભાવ અને અંતે સુખદ મિલન – આ બધા પ્રસંગોને પ્રેમાનંદે એવી રીતે ગૂંથ્યા છે કે વાચક તેમાં સંપૂર્ણપણે લીન થઈ જાય છે.

ચંદ્રશંકર ભટ્ટ દ્વારા કરવામાં આવેલું આ સંકલન “નળાખ્યાન” ને આજના વાચકો માટે વધુ સુગમ બનાવે છે. તેમણે પ્રેમાનંદની મૂળ રચનાને જાળવી રાખીને, તેના ભાવાર્થ અને ઐતિહાસિક સંદર્ભને સ્પષ્ટ કરવામાં મદદ કરી છે. આ સંકલન પ્રેમાનંદની ભાષા, શબ્દપ્રયોગો અને છંદોને સમજવામાં પણ ઉપયોગી બને છે. આ પુસ્તક ગુજરાતી સાહિત્યના વિદ્યાર્થીઓ, સંશોધકો અને મધ્યકાલીન આખ્યાન કાવ્યોમાં રસ ધરાવતા વાચકો માટે એક અનિવાર્ય સંગ્રહ છે. “નળાખ્યાન” દ્વારા તમે પ્રેમાનંદની કલ્પનાશક્તિ, તેમની ભાષા પરની પકડ અને કથાને રસપ્રદ રીતે રજૂ કરવાની તેમની કળાનો અનુભવ કરી શકશો.