નરસિંહ મહેતાના પદો અને મીરાંનાં પદો પુસ્તક ગુજરાતી ભક્તિ સાહિત્યના બે મહાન સંત કવિઓ, નરસિંહ મહેતા અને મીરાંબાઈ, ની અમર રચનાઓનો સંગ્રહ છે. આ પુસ્તક ભક્તિરસથી તરબોળ પદો દ્વારા વાચકોને આધ્યાત્મિક શાંતિ અને ઊંડાણનો અનુભવ કરાવે છે.
નરસિંહ મહેતા (આશરે ૧૫મી સદી), જેમણે “આદિકવિ” તરીકે ગુજરાતી સાહિત્યમાં સન્માન પ્રાપ્ત કર્યું છે, તેમના પદોમાં જ્ઞાન, ભક્તિ અને વૈરાગ્યનો અદ્ભુત સંગમ જોવા મળે છે. તેમના પ્રભાતિયાં, ભજનો, ઝૂલણાં અને હિંડોળાના પદો આજે પણ ગુજરાતી ઘરોમાં ગવાય છે. ‘વૈષ્ણવજન તો તેને કહીએ’, ‘જાગને જાદવા’, ‘જળ કમળ છોડી જા’, ‘ભોળી રે ભરવાડણ’ જેવા પદો તેમની સરળ છતાં ગહન ભક્તિ અને સમાજ સુધારણાના વિચારોને રજૂ કરે છે. નરસિંહ મહેતાના પદોમાં નિર્ગુણ અને સગુણ ભક્તિનો સુભગ સમન્વય જોવા મળે છે, જે ઈશ્વર પ્રત્યેની તેમની અનન્ય શ્રદ્ધા અને સમર્પણ ભાવને પ્રતિબિંબિત કરે છે.
મીરાંબાઈ (આશરે ૧૬મી સદી), રાજસ્થાની રાજકુમારી હોવા છતાં, કૃષ્ણ પ્રત્યેની તેમની અનન્ય ભક્તિ માટે જાણીતા છે. તેમના પદોમાં કૃષ્ણ પ્રેમની પરાકાષ્ઠા, વિરહ અને મિલનની ઝંખના સ્પષ્ટપણે જોવા મળે છે. મીરાંના પદોમાં માધુર્ય ભક્તિનો ભાવ પ્રબળ છે, જ્યાં તેઓ કૃષ્ણને પોતાના પતિ, પ્રિયતમ અને સર્વસ્વ માને છે. ‘પાયોજી મૈંને રામ રતન ધન પાયો’, ‘મેરે તો ગિરધર ગોપાલ’, ‘આંસુવન જલ સિંચિ સિંચિ’ જેવા પદો તેમની કૃષ્ણ ભક્તિની અનન્ય ઊંડાઈ અને તીવ્રતા દર્શાવે છે. તેમના પદોમાં સરળ ભાષા, લયબદ્ધતા અને ભાવનાત્મકતાનું અદભુત સંયોજન જોવા મળે છે.
આ પુસ્તક બંને કવિઓના પદોને એકસાથે રજૂ કરીને વાચકોને ગુજરાતી ભક્તિ સાહિત્યના વિકાસ અને બે ભિન્ન છતાં સમાન ધ્યેયવાળા ભક્તિમાર્ગોનો પરિચય કરાવે છે. નરસિંહ મહેતાના પદોમાં સંત કવિની અનુભૂતિ અને સમાજ પ્રત્યેની સભાનતા છે, જ્યારે મીરાંના પદોમાં એક ભક્તના અતૂટ પ્રેમ અને સમર્પણની ગાથા છે. આ પુસ્તક માત્ર ધાર્મિક દ્રષ્ટિએ જ નહીં, પરંતુ સાહિત્યિક અને સાંસ્કૃતિક દ્રષ્ટિએ પણ અત્યંત મૂલ્યવાન છે. તે ગુજરાતી ભાષાના વારસા અને ભક્તિ પરંપરાને જીવંત રાખવામાં મહત્ત્વપૂર્ણ યોગદાન આપે છે.
આ પુસ્તક દ્વારા વાચકોને નરસિંહ મહેતા અને મીરાંબાઈના જીવન અને ફિલસૂફીને સમજવાની, તેમજ તેમના પદોમાંથી પ્રેરણા અને શાંતિ મેળવવાની તક મળે છે. આ પદો આજે પણ કરોડો લોકોના હૃદયમાં સ્થાન ધરાવે છે અને ભાવિ પેઢીઓ માટે પણ પ્રેરણાસ્ત્રોત બની રહેશે.
Reviews
There are no reviews yet.