ARVACHIN BHARATIYA VAIGNYANIKO

"યોગેન્દ્ર જાની, ગુજરાતી સાહિત્યનું એક ગૌરવવંતું નામ. તેમણે પરંપરાગત નવલકથા, વાર્તા કે કવિતા લખવાને બદલે, જ્ઞાનવર્ધક અને પ્રેરણાદાયી સાહિત્ય સર્જીને પોતાનું આગવું સ્થાન બનાવ્યું છે. તેમની કલમે લગભગ ૮૫ જેટલાં પુસ્તકો આપ્યાં છે, જે તેમની અદભુત જ્ઞાનપિપાસા અને લેખન પ્રત્યેની અસીમ નિષ્ઠા દર્શાવે છે. આ પુસ્તકોને મળેલાં અનેક પારિતોષિકો તેમની કૃતિઓની ગુણવત્તા અને સમાજમાં તેના અમૂલ્ય પ્રદાનની સાબિતી છે. જાનીજીનું મુખ્ય કાર્ય જટિલ વૈજ્ઞાનિક ખ્યાલોને સામાન્ય લોકો સુધી સરળતાથી પહોંચાડવાનું રહ્યું છે. તેમણે લોકભોગ્ય વિજ્ઞાન ઉપર પુસ્તકો લખીને વિજ્ઞાનને ક્યારેય અઘરો કે કંટાળાજનક વિષય બનવા દીધો નથી. તેમના લખાણ દ્વારા વાચકો વિજ્ઞાનના સિદ્ધાંતો, અવનવી શોધો અને માનવજીવન પર તેના પ્રભાવને સહેલાઈથી સમજી શકે છે. વિજ્ઞાન ઉપરાંત, તેમણે વૈજ્ઞાનિકોના પ્રેરણાદાયી જીવનચરિત્રો પણ આલેખ્યા છે. આ ચરિત્રો માત્ર તથ્યોની રજૂઆત નથી, પરંતુ વૈજ્ઞાનિકોના સંઘર્ષો, પ્રતિબદ્ધતા અને સિદ્ધિઓની એવી ગાથાઓ છે જે ભાવિ પેઢીઓને વિજ્ઞાન ક્ષેત્રે આગળ વધવા અને સંશોધન કરવા માટે પ્રેરણા પૂરી પાડે છે. વૈજ્ઞાનિકો સિવાય, યોગેન્દ્ર જાનીએ અન્ય મહાનુભાવોના જીવનચરિત્રો પણ લખ્યા છે. આ ચરિત્રો સમાજમાં ઉમદા કાર્યો કરનાર વ્યક્તિઓના જીવનમાંથી પ્રેરણા લેવા અને તેમના આદર્શોને પોતાના જીવનમાં ઉતારવા માટે પ્રોત્સાહન આપે છે. તેમની કૃતિઓ જ્ઞાન આપવાની સાથે સાથે મૂલ્યનિષ્ઠ જીવન જીવવા માટે પણ માર્ગદર્શન પૂરું પાડે છે. તેમની લેખનશૈલી અત્યંત સરળ, સ્પષ્ટ અને તાર્કિક છે, જે વાચકને વિષય સાથે સહેલાઈથી જોડી રાખે છે. તેઓ માહિતીને એટલી આકર્ષક રીતે રજૂ કરે છે કે તેમના પુસ્તકો શૈક્ષણિક હોવા છતાં ક્યારેય કંટાળાજનક લાગતા નથી. આમ, યોગેન્દ્ર જાની ગુજરાતી સાહિત્યમાં એક એવા વિરલ સર્જક છે જેમણે જ્ઞાનવર્ધક અને પ્રેરણાદાયી સાહિત્ય દ્વારા વાચકોના બૌદ્ધિક વિકાસમાં અમૂલ્ય યોગદાન આપ્યું છે. વિજ્ઞાન અને જીવનચરિત્ર લેખનના ક્ષેત્રમાં તેમનું કાર્ય ખરેખર એક સીમાચિહ્ન સમાન છે."